مطلع، دانا، توانا – یک مثال قرمز

فرض کنید یک دفترچه راهنما را نگاه می‌کنیم که در آن داده‌های خامی آورده شده است. در ثانیه اول ممکن است برخی از کلمات و اعداد را نگاه کنیم:

Red, 192.234.235.245.678, v2.0

اینها یک سری داده خام شامل کلمات و متن و صدا هستند که ممکن است بخواهیم از آنها سر در بیاوریم. اما هنوز نمی‌دانیم معنی آنها چیست چون هنوز سراغ آنها نرفته‌ایم.

مطلع شدن درباره موضوعی: فهمیدن معنی

بنابراین شروع به خواندن و فهمیدن آن می‌کنیم:

traffic light is red

traffic light has turned red

South-facing traffic light has turned red

South-facing traffic light on the corner of Pitt and George Streets has turned red

پس معنی red را در قالب چنین جملاتی فهمیدیم: صحبت از قرمز بودن چراغ راهنماست.

بنابراین الان اطلاعاتی درباره این موضوع و کتاب یا محتوایی که با آن سر و کار داریم، پیدا کردیم. در واقع الان در این زمینه، مطلع هستیم چون اطلاعات داریم: این اطلاعات در ذهن ما نشسته‌اند.

داناتر شدن من

معنی آن را فهمیدیم اما چه ارتباطی به ما دارد؟

اکنون فرض کنید ما پشت چراغ قرمز هستیم.

The traffic light I am driving towards has turned red

در اینجا موضوع به ما ارتباط پیدا می‌کند. یعنی ما در کانتکست و فضای این موضوع قرار می‌گیریم.

بنابراین یک دانشی نسبت به خود و شرایطی که در آن هستیم پیدا کردیم.

خرد: عملی کردن دانش و توانا تر شدن

اما این موضوع به چه کار می‌آید؟ چکار باید بکنیم؟ منفعل باشیم؟

I better stop the car

بر اساس این دانش، باید تصمیمی بگیریم و اقدامی انجام دهیم تا زندگی بهتری داشته باشیم.

مرور چهار لایه هرم دانش

در واقع هر آنچه به صورت مکتوب، شفاهی یا بصری در کتابها و مدیوم‌ها و رسانه‌های دیگر وجود دارد، داده است. در دنیای امروز، ما به حجم عظیمی از این داده‌ها دسترسی داریم.

حتی می‌توان هر آنچه که توسط حواس خود دریافت می‌کنیم را هم داده به حساب بیاوریم.

ما به دلایل درستی، قصد داریم برخی از این داده‌ها را بفهمیم. برای مثال در زمینه روانشناسی یا ورزش مطالعه می‌کنیم. به این ترتیب اطلاعات ما بیشتر می‌شود: مطلع‌تر می‌شویم.

سپس برخی از این اطلاعات را در کانتکست و بستر واقعی زندگی خود قرار خواهیم داد تا بینش عمیقتری نسبت به آنها پیدا کنیم: نسبت به این زمینه از زندگی خود، دانش پیدا می‌کنیم و داناتر می‌شویم.

در نهایت بخشی از این دانش، ما را توانمندتر می‌کند. بخشی از این دانایی، به توانایی تبدیل خواهد شد: دانا و تواناتر خواهیم شد: خردمندتر (wise).

این هرم (DIKW hierarchy) کمک می‌کند تا این موضوع را در چند لایه تفکیک کنیم و به این ترتیب آن را بهتر بفهمیم (یعنی وارد حافظه خود کنیم).

نمایش بصری آن هم کمک می‌کند تا این مفهوم بهتر در ذهن ما بماند و به خاطر آورده شود (یعنی از حافظه بازیابی کنیم).

تمرین

به عنوان تمرین، بر اساس وضعیت فعلی زندگی خود، یک مثال واقعی برای این چهار لایه هرم DIKW بزنید. ویدئوهایی که در طول روز نگاه می‌کنید، مقالات و کتابهایی که می‌خوانید و پادکست‌هایی که گوش می‌کنید، حاوی مثالهای خوبی هستند.