صامت های مشترک بین انگلیسی و فارسی و سایر زبانهای ایرانی
همانطور که گفتیم صداهای زبان انگلیسی از نظر دشواری، به سه دسته تقسیم میشوند:
صداهای زبان انگلیسی: مشابه، متفاوت، جدید
دسته اول صداهای کاملاً جدید هستند که در زبان انگلیسی وجود دارند اما در زبان مادری ما وجود ندارند. مانند /ð/.
دسته دوم صداهایی هستند که تقریباً در هر دو زبان وجود دارند اما متفاوت تلفظ میشوند. مانند /r/.
دسته سوم صداهایی هستند که در هر دو زبان به یک صورت تلفظ میشوند. مانند /b/.
در درسهای دیگری، نحوه تلفظ صامتهای دو دسته اول (صامتهای جدید و متفاوت) را یاد میگیریم.
در این درس، لیست صامتهای مشترک را همراه با توضیحات میآوریم. خواندن این درس ضروری نیست اما میتواند برایتان مفید یا جالب باشد.
/b/ و /m/
برای تلفظ حروف b و m لبها را روی هم قرار میدهیم و پس از سد کردن مسیر عبور هوا، لبها را از هم جدا میکنیم تا هوا به صورت ناگهانی و ضربهای از طریق دهان (/b/) یا بینی (/m/) خارج شود.
برای دیدن عکسها در اندازه بزرگتر، روی آنها کلیک کنید.
صدای /b/:
نمونه کلمه : bat
صدای /m/:
نمونه کلمه : machine
دو کلمه mama و baby مثالهای خوبی برای دو صامت m و b هستند. در ویدئوی زیر، سکانسی از فیلم To Dance with the White Dog را میبینیم. در این سکانس، مادر سالخوردهای میگوید که میخواهد فرزندش را ببیند؛ فرزندی که در ارتش دارد خدمت میکند.
/d/ /n/ /s/
برای تلفظ این سه صدا، نوک زبان را روی برجستگی پشت دندانهای بالا قرار میدهیم اما برای تلفظ هر کدام رفتار هوا و نحوه خروج آن از دهان متفاوت است.
صدای /s/:
نمونه کلمه: soda
البته اگر بخواهیم دقیقتر باشیم، برای تلفظ s ناحیه پشت نوک زبان بر پشت دندانهای بالا مماس میشود.
صدای /d/:
نمونه کلمه: dead
صدای /n/:
نمونه کلمه: dinner
در این بخش، سه صدای d و n و s را شنیدیم. این سه صدا، در کنار هم کلمه dance را میتوانند تداعی کنند. به این بهانه بد نیست چند دقیقهای شاهکار dance with me از لئوناردو کوهن را گوش کنیم:
/d/ انگلیسی با /د/ فارسی متفاوت است
ما در زبان فارسی یا سایر زبانهای ایرانی (و همچنین زبانهای اسپانیایی و ایتالیایی)، برای تلفظ /د/ نوک زبان را پشت دندانهای بالا قرار میدهیم:
اما برای تلفظ /d/ انگلیسی باید نوک زبان را کمی عقبتر (به سمت کام دهان) ببریم:
در واقع /d/ انگلیسی، کمی به صدای /t/ نزدیک است.
/g/
برای تلفظ صدای /گ/ باید انتهای زبان را به انتهای کام دهان بچسبانیم و پس از سد کردن راه هوا برای مدتی کوتاه، جلوی آن را ناگهان باز کنیم تا هوا از دهان خارج شود.
صدای /g/:
نمونه کلمه: gate
کلمه giggle هم مثال خوبی برای g است. در ویدئوی زیر (از فیلم The Art of the Steal) این کلمه را میشنویم:
Shut your giggle hole and open the damn case
جالبتر خواهد بود اگر g را در کنار صدای ŋ شبیه به آن یعنی بشنویم:
این ویدئو، سکانسی از فیلم Florence Foster Jenkins است که زندگینامه شخصی به همین نام است که رویای خواننده شدن در سر دارد؛ علی رغم آنکه صدای خوبی ندارد.
/k/ /p/ /t/
بالاتر صامتهای /b/، /d/ و /g/ را بررسی کردیم. هر سه اینها، با صدا بودند. اگر این صامتها را بدون درگیر شدن گلو و به صورت بیصدا تلفظ کنیم، به این سه صامت بیصدا میرسیم: /p/، /t/ و /k/
صدای /p/:
نمونه کلمه: panic
صدای /t/:
نمونه کلمه: tile
صامت /t/ اگر بین دو مصوت قرار بگیرد به صورت /d/ تلفظ میشود. به همین دلیل اگر در یک فیلم آمریکایی دقت کنید کلمه water به جای /wɑtər/ به صورت /wɑdər/ تلفظ میشود. برای مثال در ویدئوی زیر از فیلم Neon Maniacs
Just plain, old, water. Water? Water.
اما در دو ویدئوی زیر، این کلمه را با لهجهای میشنویم که به گوش ما آشناست
And they’ve got to put down food and water every twenty miles (The Gods Must Be Crazy)
Waste of food and water (Brothers)
در بخش مصوتها، در مورد صامت /ər/ صحبت میکنیم و آن را یاد میگیریم.
صدای /k/:
نمونه کلمه: kick
نکته اختیاری : اگر دقت کنید میبینید که موقع تلفظ کامل این سه صامت، هوا را به صورت ناگهانی بیرون میدهیم؛ انگار یک صدای /ه/ یا /h/ کوچک هم در انتهای آنها تلفظ میشود به همین دلیل گاهی فونتیک این سه صدا را به صورت ʰ◌ مینویسیم: /pʰ/، /tʰ/ و /kʰ/به خاطر همین صدای /ه/ آخر، به این صامتها، صامتهای aspirated میگویند که اشاره به تنفس و بازدم دارد که برای تلفظ /ه/ خفیف این سه صدا لازم است.
نکته دوم: این سه صامت اگر در آخر کلمه بیایند، به شکل aspirated تلفظ نمیشوند.
تصویر داخل دهان: تصویر داخل دهان برای سه صامت /p/، /t/ و /k/ مانند تصویر /b/، /d/ و /g/ است.
/ʃ/ و /ʒ/
گفتیم هنگام تلفظ /س/ زبان بر پشت دندانهای بالا مماس میشود.
اگر هنگام تلفظ /س/ زبان را کمی عقبتر ببریم صامت /ش/ تولید میشود که علامت فونتیک آن /ʃ/ است.
صدای /ʃ/:
نمونه کلمه: sheet
Shhh, shshsh. Calm down, boy (Mythica: A Quest for Heroes)
اگر صدا را به این صامت اضافه کنیم به صدای /ژ/ میرسیم که علامت فونتیک آن /ʒ/ است.
صدای /ʒ/:
نمونه کلمه measure:
در سکانس زیر از فیلم The Prestige این صدا را داریم:
A pleasure. Pleasure to meet you fine gentlemen
در سکانس دیگری از همین فیلم، اسم فیلم تلفظ میشود اما بر خلاف انتظار ما، تلفظ این کلمه پرستیژ نیست.
The part we call… “the prestige.”
بسیاری از کلمات خارجی که ما آنها را با ژ تلفظ میکنیم، در اصل فرانسوی هستند. غالب این کلمات در انگلیسی با صدای /ج/ تلفظ میشوند، نه /ژ/
نکته: برای تلفظ این دو صامت، لبها کمی گرد میشوند.
/tʃ/ و /dʒ/
صدای /چ/ یا /tʃ/ :
نمونه کلمه: chick
قبلاً نحوه تلفظ /t/ و /ʃ/ را بررسی کردیم. اگر چند بار این دو صدا را تلفظ کنید متوجه جابهجایی نوک زبان بین دو نقطه مختلف روی کام دهان میشوید. اگر زبان را بین این دو نقطه قرار دهیم، صامت /چ/ را میتوانیم تلفظ کنیم که علامت فونتیک آن /tʃ/ است. به همین دلیل، علامت فونتیک این صدای /چ/ ترکیبی از دو علامت فونتیک /t/ و /ʃ/ است.
جفتِ صدادار صامت /چ/، صامت /ج/ است که بین دو صدای /d/ و /ʒ/ قرار دارد به همین دلیل علامت فونتیک آن به صورت /dʒ/ نوشته میشود.
صدای /ج/ یا /dʒ/ :
نمونه کلمه: jacket
در بخشی از فیلم The Perfect Catch دیالوگ زیر را داریم که در آن دو صدای بالا را میتوانیم بشنویم:
/ی/ یا /j/:
توجه مهم: زبان نوشتار یا همان الفبای زبان انگلیسی که در مدرسه میآموزیم با زبان گفتار یا فونتیک که معمولاً آن را یاد نمیگیریم همپوشانی نسبتاً زیادی دارد. به عنوان مثال m و بسیاری از علائم دیگر بین این دو الفبا مشترک هستند اما این دو، تفاوتهایی هم دارند.
به عنوان مثال نماد /ð/ در جدول فونتیک وجود دارد اما در الفبای نوشتاری انگلیسی وجود ندارد.
یا نماد /j/ در الفبای نوشتاری /ج/ تلفظ میشود اما در الفبای فونتیک این نماد برای نشان دادن /ی/ استفاده میشود. به عنوان مثال فونتیک کلمه you به این صورت است: /ju/
تأکید و تمرکز ما در این مرحله روی فونتیک (الفبای گفتاری) است نه الفبای نوشتاری.
نحوه تلفظ: برای تلفظ صدا /ی/ یا /j/، وسط زبان را مماس بر کام دهان قرار میدهیم و صدا را همزمان با عبور هوا تولید میکنیم.
صدای /ی/ یا /j/:
نمونه کلمه: you
شاید برایتان جالب باشد که در برخی کلمات خاص مانند Jung (یونگ)، املای j را داریم اما این حرف، /ی/ تلفظ میشود:
I mean, you need Carl Jung (The Gold & the Beautiful)
/z/
تلفظ این صدا، عین صدای /ز/ فارسی است. فونتیک آن هم مانند نوشتار انگلیسی آن است: /z/. در کلمه فارسی بازار یا معادل انگلیسی آن که از فارسی گرفته شده (bazaar) این کلمه را داریم:
Remind me… what you said at the bazaar back there (Seven Years in Tibet)
درود در زبان فارسی من وقتی س رو تلفظ میکم زبانم پشت دندان های پایین هست . اما به گفته متن بالا وقتی زبان رو میبرم پشت دندان بالا س رو درست نمیتونم تلفظ کنم و بیشتر صدای ش میده !! ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام حامی عزیز
برای تلفظ /s/ نوک زبان روی بر برجستگی پشت دندان بالا قرار میگیره
برای /ش/ زبان کمی عقب تر میره لبها هم کمی گرد میشه
موقع تلفظ /s/ به حالت لبها هم دقت کنید
خیلی هیجانزدم که اینقد خوب و با جزئیات دارم صداها رو یاد میگیرم
گونا عزیز مرحله پایهای و مهمی از یادگیری زبان رو دارید میگذرونید
خیلی خوشحالم که تجربه خوبی داشتی
بهتون قول میدم هر چه جلوتر بریم متوجه تاثیر یادگیری صداها با این جزییات در پیشرفت زبانتون میشید
منم خوشحالم که ابزار و روش درستی برای یادگیری در اختیار دارم🪴
خوشحالم از اینکه تا این اندازه در مورد فونتیک اطلاعاتم بیشتر شده. قبلا صرفا سعی میکردم شبیه چیزی که میشنوم تلفظ کنم که متاسفانه کیفیت پایین فایلهای صوتی و واضح نبودن اصوات برای گوش سبب شده بود که برخی از حروف رو اشتباه تلفظ کنم.
فلسفه ترکیب علائم فونتیک هم در نوع خودش برام جالب بود. اینکه به عنوان مثال: صامت /ج/ بین دو صدای /d/ و /ʒ/ قرار دارد به همین دلیل علامت فونتیک آن به صورت /dʒ/ نوشته میشود.